W tym wpisie chcę poruszyć temat wpływu ogłoszenia upadłości Twojego dłużnika na postępowania sądowe.
Zarówno postępowania będące w toku w chwili ogłoszenia upadłości dłużnika, jak i te, które będziesz chciał ewentualnie wszcząć przeciwko dłużnikowi podczas trwania postępowania upadłościowego.
W obrocie gospodarczym jest to nierzadki temat.
Prowadzenie biznesu nieodzownie związane jest z ponoszeniem ryzyka gospodarczego, jakim jest m.in. brak zapłaty na nasze produkty bądź usługi.
Częstokrotnie zdarza się, że realizacja kontraktu, sprzedaż produktów, realizacja usług kończy się sporem pomiędzy stronami umowy. Spór przenosi się na drogę postępowania sądowego.
Wszystko to trwa, trwa i trwa.
W międzyczasie może dojść do sytuacji, w której Twój dłużnik (a w procesie sądowym pozwany) lub inny jego wierzyciel złoży w sądzie wniosek o ogłoszenie jego upadłości.
Analizę tematu rozpocznę od wskazania, iż postępowanie upadłościowe dzieli się na:
➡ postępowanie o ogłoszenie upadłości (postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości) oraz następnie
➡ postępowanie po ogłoszeniu upadłości (właściwe postępowanie upadłościowe).
Jest to postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości.
Sąd decyduje czy zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości dłużnika.
W postępowaniu w przedmiocie ogłoszenie upadłości Sąd może dokonać zabezpieczenia majątku „kandydata” na upadłego, bądź nie.
W sytuacji w której Sąd podejmie decyzję o konieczności zabezpieczenia majątku przyszłego upadłego ustanowi w postępowaniu tymczasowego nadzorcę sądowego.
Dłużnik po ustanowieniu tymczasowego nadzorcy sądowego jest uprawniony jedynie do dokonywania czynności zwykłego zarządu (!).
Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu dłużnik musi posiadać zgodę tymczasowego nadzorcy sądowego.
Brak zgody na dokonanie czynności udzielonej przez tymczasowego nadzorcę powoduje jej nieważność (!)
Zgoda może być następcza, po dokonaniu czynności w terminie 30 (trzydziestu) dni od jej dokonania.
Jeżeli w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości zachodzi obawa, że dłużnik będzie ukrywał swój majątek lub w inny sposób działał na szkodę wierzycieli, a także gdy dłużnik nie wykonuje poleceń tymczasowego nadzorcy sądowego Sąd może stosować inne sposoby zabezpieczenia, w tym także zabezpieczenie przez ustanowienie zarządu przymusowego nad majątkiem dłużnika.
Ustanawiając zabezpieczenie przez zarząd przymusowy, sąd wyznacza zarządcę przymusowego oraz określa zakres i sposób wykonywania zarządu.
Do zarządu przymusowego stosuje się przepisy dotyczące syndyka. Co to oznacza?
Oznacza to, że po wszczęciu postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości, to zarząd przymusowy będzie w znaczeniu formalnym stroną procesu.
Postępowanie sądowe można zawiesić na wniosek stron lub z urzędu (z urzędu oznacza zwieszenie postępowania bez żadnego wniosku, na podstawie samych zapisów ustawy).
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli ustanowiono zarządcę przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub zarządcę tymczasowego w postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego, a postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem.
W przypadkach zwieszenia, sąd wzywa syndyka, zarządcę przymusowego, zarządcę tymczasowego albo zarządcę do udziału w sprawie.
Odpis postanowienia sądu o zawieszeniu postępowania doręcza się dłużnikowi oraz zarządy przymusowemu.
W praktyce sytuacja w której zarząd przymusowy, wyznaczony przez sąd w postępowaniu o ogłoszenie upadłości, wstępuje do trwających jest raczej rzadko spotykana.
!!! Postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania (chyba, że przepis szczególny mówi inaczej).
W postanowieniu o ogłoszenie upadłości dłużnika sąd wyznacza i określa syndyka powołanego do pełnienia swojej funkcji w danym postępowaniu.
Datą upadłości jest data wystania postanowienia o ogłoszeniu upadłości (godz. 00:00 określonego dnia).
Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości. Masa upadłości służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.
Zatem kogo, jako wierzyciel, mam wskazać w pozwie jako pozwanego, po ogłoszeniu upadłości podmiotu będącego moim dłużnikiem?
Pozew po ogłoszeniu upadłości
Po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu.
W tym układzie syndyk prowadzi postępowanie sądowe na rzecz upadłego, ale w imieniu własnym.
Jako pozwanego wskazuję syndyka masy upadłości: np.
Pozwany: Syndyk Masy Upadłości ABC sp. z o.o. w upadłości.
Pozew był złożony przed ogłoszeniem upadłości (postępowanie przeciwko upadłemu zostało wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości)
Jeśli postępowanie zostało wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, z dniem ogłoszenia upadłości zachodzi przesłanka do zawieszenia postępowania z urzędu przez sąd.
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu oraz wzywa do udziału w sprawie wyznaczonego w upadłości syndyka masy upadłości.
Ma to na celu umożliwienie syndykowi wstąpienia do toczącego się postępowania. Po przystąpieniu syndyka do postępowania jest ono podejmowane i w dalszym ciągu prowadzone.
Co to oznacza w praktyce? Kto występuje jako strona postępowania?
Skutkiem ogłoszenia upadłości jest utrata legitymacji formalnej do występowania w toku postępowań przez upadłego. Syndyk wstępuje w miejsce upadłego w każdym postepowaniu, bez wyjątku. Nie ma tu znaczenia podstawa dochodzonych roszczeń. Nie ma również znaczenia w jakiej pozycji procesowej występuje w procesie upadły.
Jak już wcześniej wskazałam, w toku postępowań w miejsce upadłego wstępuje syndyk, który działa w imieniu własnym, ale na rzecz upadłego.
W praktyce oznacza to, że po wstąpieniu syndyka do trwającego postępowania jako stronę postępowania wskazujemy właśnie syndyka wyznaczonego w tym konkretnym postępowaniu upadłościowym.
W znaczeniu materialnym roszczenie zasądzone będzie od upadłego.
Upadły nie może już podejmować jakichkolwiek czynności procesowych w postepowaniu sądowym.
To ważne o tyle, że jeśli prowadzisz postepowanie sądowe przeciwko swojemu dłużnikowi, który w trakcie procesu upadł, to jego czynność podjęta w postepowaniu sądowym będzie nieważna (!). Od momentu ogłoszenia upadłości i jednocześnie od momentu wyznaczenia syndyka, to on podejmuje każdą decyzję w postepowaniu.
Czy są wyjątki od tej reguły?
Tak. Powyższe zasady nie znajdują zastosowania w sprawach o należne od upadłego alimenty oraz renty z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo utratę żywiciela oraz z tytułu zmiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Postępowania dotyczące masy upadłości
Wspominałam, że po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu.
Skąd mam wiedzieć czy konkretne postępowanie dotyczy masy upadłości?
Ujmując to w sposób bardzo ogólny: postępowanie dotyczy masy upadłości, jeśli jego wynik może wpłynąć na stan masy upadłości, tzn. jeśli uszczuplić masę upadłości lub ją zasilić.
Pozew o zapłatę z faktur przeciwko upadłemu będzie dotyczył masy upadłości. Pozew o rozwód, w którym stroną pozwaną będzie upadły nie będzie dotyczył masy upadłości.
Jeśli jako wierzyciel chcesz dochodzić swoich roszczeń od podmiotu w stosunku, do którego ogłoszono upadłość musisz w pierwszej kolejności ustalić w którym momencie powstało Twoje zobowiązanie wobec upadłego.
Podsumowując.
Ogłoszenie upadłości Twojego dłużnika nie odznacza, że nie możesz już dochodzić swoich praw na drodze postępowania sądowego, sądowoadministracyjnego czy administracyjnego.
Musisz jednak dokładnie przeanalizować podstawy swojej wierzytelności, moment jej powstania, a następnie wybrać najwłaściwszą drogę skutecznego dochodzenia swoich praw.
Dla przykładu: błędny wybór drogi dochodzenia swoich praw, np. poprzez błędne określenie pozwanego w pozwie może skutkować oddaleniem powództwa, a w konsekwencji poniesieniem przez Ciebie kosztów postepowania.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }