Jeśli chciałabym odpowiedzieć jednym zdaniem, to powiedziałabym, że dłużnikiem niewypłacalnym jest dłużnik, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Pojęcie niewypłacalności z ustawy prawo restrukturyzacyjne oraz pojęcie niewypłacalności z ustawy prawo upadłościowe mają zbieżne znaczenia.
Przesłanki niewypłacalności dłużnika, i jak za chwilę się przekonamy również przesłanki zagrożenia niewypłacalnością, są jednym z kluczowych kwestii związanych z wszczęciem postępowania restrukturyzacji, jak również postępowania upadłościowego.
Cytując wprost przepis z ustawy prawo restrukturyzacyjne:
Przez dłużnika niewypłacalnego należy rozumieć dłużnika niewypłacalnego w rozumieniu ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 2344, z późn. zm.)
Niewypłacalność dłużnika jest jednym z niezbędnych warunków otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Niewypłacalność dłużnika jest również podstawą do wyjaśnienia pojęcia zagrożenia niewypłacalnością.
Przejdźmy zatem do ustawy prawo upadłościowe (nie mylić z ustawą prawo upadłościowe i naprawcze 😉, o czym będzie jeszcze mowa).
Cytując prawo upadłościowe:
⚖ Art. 11 [Pojęcie niewypłacalności]
1. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
1a. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
2. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
3. Do majątku, o którym mowa w ust. 2, nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości.
4. Do zobowiązań pieniężnych, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, o których mowa w art. 342 ust. 1 pkt 4.
5. Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
6. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie.
7. Przepisy ust. 2-6 nie mają zastosowania do spółek osobowych określonych w ustawie z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1577, z późn. zm.), zwanej dalej „Kodeksem spółek handlowych”, w których co najmniej jednym wspólnikiem odpowiadającym za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem jest osoba fizyczna.
💡 Kim jest dłużnik niewypłacalny?
Dłużnik niewypłacalny ➡ dłużnik, który stracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Jest to tzw. przesłanka płynnościowa.
💡 Kiedy dłużnik traci zdolność do wykonywania swoich zobowiązań pieniężnych?
Dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich zobowiązań ➡ opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
💡 Czy niezależnie od powyższego występują również inne przesłanki odnoszące się do niewypłacalności osób prawnych?
Tak!
Dłużnik będący osobą prawną jest niewypłacalny w sytuacji opisanej jak wyżej.
Jest niewypłacalny również: ⬇
➡ Gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten trwa dłużej niż 24 miesiące
Jest to tzw. przesłanka zadłużeniowa.
💡 Kiedy zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku?
Sięgamy do bilansu osoby prawnej i tu:
Zobowiązania (pomniejszone o wartość rezerwy na zobowiązania oraz pomniejszone o zobowiązania wobec jednostek powiązanych) ➡ są większe (przekraczają wartość) od jego aktywów,
⏳a stan ten trwa dłużej niż 24 miesiące.
Uffff… przebrnęłam. A Ty? 😉 Zostań ze mną jeszcze chwilę.
To co opisałam powyżej, to tzw. „suche przepisy”.
Zwracam Twoją uwagę na to, iż stan niewypłacalności oraz zagrożenie niewypłacalnością należy rozpatrywać indywidualnie.
Opisane powyżej kryteria to ogólne ramy. Owszem, wskazane kryteria są ważne i np. niezbędne do ustalenia ewentualnego momentu w którym mówimy o tym, że dłużnik stał się niewypłacany i kiedy należało złożyć wniosek o ogłoszenie jego upadłości. Momentu w którym istniały przesłanki do złożenia wniosku o upadłość.
Przegapienie owego momentu przez osoby odpowiedzialne za zobowiązania danego podmiotu może wiązać się między innymi z ich osobistą odpowiedzialnością za zobowiązania podmiotu, którym mieli obowiązek zarządzać.
Mówiąc o indywidulanym podejściu do oceny płynności podmiotu mam na myśli, że np. nieterminowe regulowanie swoich zobowiązać zakładu produkcyjnego niekoniecznie będzie związane z tym, że przywołany zakład jest niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością.
Opóźnienie w wykonywaniu terminowych zobowiązań pieniężnych, przekraczające trzy miesiące może być związane z przeznaczeniem środków na rozwój przedsiębiorstwa np. zakup nowej linii produkcyjnej. Nowa linii produkcyjna przyniesie nowe produkty i dalej nowych klientów i większe zyski.
Zatem zator płatniczy, owszem przekraczający trzy miesiące, jest tymczasowy. Przedsiębiorstwo się rozwija. Dąży do zwiększenia zysków. Niebawem wywiąże się ze swoich zobowiązań. Podaję ten przykład nieprzypadkowo – tak właśnie przyjął Sąd Najwyższy w swoim Postanowieniu z dnia 14 czerwca 2000 r. sygn. akt: V CKN 1117/00
Ustawodawca w uzasadnieniu ustawy wskazał jednak wyraźnie (opierając się przy tym na postulatach doktryny, orzecznictwie sądów), że nie będzie niewypłacalny podmiot, który stracił płynności ze względów pozafinansowych np. nie dokonano płatności z powodu utraty kodów do banków lub np. osoba zarządzająca podmiotem uległa wypadkowi i zapadła w śpiączkę.
Wierzycielu! Z Twojego punktu widzenia (jakkolwiek by to nie zabrzmiało) nie jest istotny sam fakt braku płatności ze strony dłużnika. Do oceny niewypłacalności dłużnika istotne jest, to że jest on do tego niezdolny do dokonania zapłaty.
📌 Trwała utrata zdolności spłaty zobowiązań jest kluczową przesłanką niewypłacalności dłużnika.
Domniemania prawne, które opisują kiedy dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych są wzruszalne.
Mówiąc prościej – ustawodawca wprowadził domniemanie, że w takich sytuacjach dochodzi do niewypłacalności, ale dłużnik może podjąć próbę obrony. Dłużnik może próbować wykazywać, że w danym konkretnym przypadku do niewypłacalności nie doszło.
A rolą wierzyciela (a przede wszystkim pełnomocnika wierzyciela, jeśli prowadzi sprawę w imieniu wierzyciela) jest podejmowanie takich czynności, które zabezpieczą interes wierzyciela – także wtedy, gdy dłużnik próbuje udowadniać, że nie jest niewypłacalny.
Zapraszam Cię do pozostawienia komentarza pod moim wpisem. ☺
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }
{ 5 trackbacki }